Πώς ξεκίνησε και πώς εξελίχθηκε μία από τις σημαντικότερες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας
Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 6 Ιουνίου του 1944, την ημέρα που ξεκίνησε «μητέρα όλων των μαχών» του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Απόβαση στη Νορμανδία.
Οι Σύμμαχοι, με εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες, σκάφη και οχήματα, επιτίθενται στις υπό γερμανική κατοχή βόρειες ακτές της Γαλλίας. Η αρχή του τέλους του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έχει μόλις ξεκινήσει.
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.9.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Γράφουν ο Βάσος Μαθιόπουλος και «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 13ης Σεπτεμβρίου 1979, για αυτήν την ιστορικής σημασίας στρατιωτική επιχείρηση:
«Τη μεγαλύτερη αυτή μέρα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, κατέκλυσαν τις βόρειες ακτές της Γαλλίας τόσες ναυτικές μονάδες: ο μεγαλύτερος στόλος που βρέθηκε με μιας συγκεντρωμένος στην παγκόσμια ιστορία. (…)
»Πέντε χιλιάδες σκάφη όλων των τύπων, αποβίβαζαν Άγγλους, Καναδούς, Αμερικανούς και ελεύθερους Γάλλους στη χώρα, που πριν τέσσερα χρόνια διωγμένοι από την τότε πανίσχυρη γερμανική στρατιωτική δύναμη, είχαν εγκαταλείψει τη Δουνκέρκη».
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 13.9.1979, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
Tα χαράματα της 6ης Ιουνίου οι γερμανοί στρατιώτες βρίσκονταν μπροστά στο εξής θέαμα:
«Ο Ταγματάρχης Βέρνερ Πλούσκατ κοίταξε απ’ το παρατηρητήριο μακριά στη θάλασσα και είδε την πρώτη αχτίνα της αυγής, που προσπαθούσε να αντιταχθεί στο σκοτάδι της νύχτας.
»Μια πλειάδα μικρές κουκίδες, που τον ξάφνιασαν. Έτρεξε στο τηλεσκόπιο για να εξακριβώσει περί τίνος επρόκειτο. Το έστριψε προς όλες τις κατευθύνσεις κι ένιωσε το μεγαλύτερο σοκ της ζωής του:
Ο ορίζοντας σαν από κάποιο μαγικό χέρι είχε χρωματιστεί από πλοία, σκάφη, όλων των μεγεθών και των ειδών, μικρά, μεταφορικά, μεγάλα, πολεμικά, μεταγωγικά, αποβατικά – μια εικόνα φάντασμα, που σαν να είχε προβάλλει ξαφνικά απ’ το τίποτα.
Ο Πλούσκατ όρμησε στο τηλέφωνο και πήρε το αρχηγείο της 352ας Μεραρχίας, που βρισκόταν στην κοντινότερη απόσταση:
«Μπλοκ!», φώναξε ο Πλούσκατ στο συνάδελφό του ταγματάρχη που είχε αυτό το όνομα και σήκωσε το τηλέφωνο:
“Η απόβαση θα γίνει στη δική μας ακτή. Σε μικρή απόσταση από μας πρέπει να ‘ναι μαζεμένα χιλιάδες σκάφη”.
»Αυτή ήταν η πρώτη σκηνή απ’ το δυτικό μέτωπο, που άνοιγε την αυλαία της τρίτης και τελευταίας φάσης της γιγάντιας σύγκρουσης στην Ευρώπη».
Απόβαση της Νορμανδίας
Αλεξιπτωτιστές κούκλες
«Την αυγή, στις 6:30 άρχισαν ν’ αποβιβάζονται δύο εκατομμύρια άντρες, ενώ πάνω από τις ακτές είχαν σκεπάσει τον ουρανό τα συμμαχικά αεροπλάνα.
»Μια έκτακτη στη σύλληψη παραπλανητική ενέργεια των Άγγλων, που έριξαν αλεξιπτωτιστές – κούκλες στην περιοχή του Καλαί, νωρίτερα τη νύχτα έστρεψε τη γερμανική διοίκηση προς εκείνη την κατεύθυνση, γιατί πίστεψε πως στο σημείο εκείνο θα γινόταν η απόβαση.
»Την ίδια μέρα, οι σύμμαχοι πετύχαιναν να εγκαταστήσουν προγεφύρωμα και σε μια εβδομάδα να έχουν προωθήσει βαθιά μέσα στη Γαλλία 350 χιλιάδες άντρες, 54 χιλιάδες στρατιωτικά οχήματα και 104 χιλιάδες τόνους εφοδίων.
Οι ακτές της Νορμανδίας λίγο μετά την απόβαση των Συμμάχων, Ιούνιος 1944
»Με ακάθεκτο ρυθμό, μπαίνανε στις 25 Αυγούστου του 44, με επικεφαλής τον στρατηγό Ντε Γκωλ οι ελεύθεροι Γάλλοι στο Παρίσι. Στις 15 του Σεπτέμβρη τα συμμαχικά στρατεύματα έφταναν στα σύνορα του “μείζονος Ράιχ”.
»Η πιο εντυπωσιακή μάχη του πολέμου πέτυχε τον κυριότερο στόχο: τον αιφνιδιασμό. Την ημέρα της απόβασης, σ’ όλο το πεδίο της μάχης δεν φάνηκαν ούτε ελάχιστα γερμανικά αεροπλάνα.
Η αρχή του τέλους»
Το κόστος
Με την αφορμή της συμπλήρωσης 70 χρόνων από την Απόβαση της Νορμανδίας, το 2014, η ηλεκτρονική έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ αναφέρθηκε στο μεγάλο κόστος αυτής της μνημειώδους επιχείρησης.
«Ήταν ένα πλήγμα με τεράστιο κόστος. Από τους 156.000 στρατιώτες που έφτασαν σε γαλλικό έδαφος, σχεδόν 4.500 είχαν χάσει τη ζωή τους μέχρι το τέλος της ημέρας.
»Πολλές χιλιάδες στρατιωτών από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τον Καναδά -ανάμεσά τους κάποιοι χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία στο πεδίο της μάχης- πάτησαν τα γαλλικά εδάφη υποστηριζόμενοι από 4.000 πλοία και 11.000 αεροπλάνα.
»Εκεί τους υποδέχθηκε ένα θανατηφόρο κρεσέντο από τα πυροβόλα των Γερμανών.
»Οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους στην ακτή έπεσαν εκεί -αλλά, ενώ το αίμα τους έβαφε την άμμο και αναμειγνυόταν με τη θάλασσα σε ένα αποτρόπαιο και συγκλονιστικό θέαμα, οι υπόλοιποι κατάφεραν να περάσουν και να εξουδετερώσουν την εχθρική απειλή.
»Την ίδια ώρα, οι αλεξιπτωτιστές των Συμμαχικών στρατευμάτων που ετοιμάζονταν για τις ρίψεις επάνω από το πεδίο της μάχης έπαιρναν στα χέρια τους το περίφημο σημείωμα του Αϊζενχάουερ:
»»Στρατιώτες, ναύτες, αεροπόροι της Συμμαχικής Δύναμης, ετοιμάζεστε να εισέλθετε στη Μεγάλη Σταυροφορία για την οποία αγωνιζόμαστε όλους αυτούς τους μήνες. Τα μάτια του κόσμου είναι στραμμένα επάνω σας. Η ελπίδα και οι προσευχές των απανταχού ανθρώπων που αγαπούν την ελευθερία είναι μαζί σας….»»