Αναλυτικά οι δηλώσεις Χατζηδάκη για όλα τα νέα μέτρα για τις τράπεζες

Γράφει ο Κώστας Αποστολόπουλος

Συνέντευξη τύπου πραγματοποιήθηκε σήμερα (16.12.2024) συνέντευξη τύπου από τον Υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη για την εξειδίκευση των μέτρων μείωσης των χρεώσεων των τραπεζών, τα οποία ανακοίνωσε χθες (15.12.2024), ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κλείνοντας την συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού.

Μεταξύ των νέων μέτρων αυτών είναι η μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω ψηφιακών δικτύων (web-banking/ mobile-banking) (από 0,60 ευρώ που κοστίζει σήμερα στις περισσότερες περιπτώσεις).

Επίσης, επίκειται δραστική μείωση των προμηθειών μεταφοράς χρημάτων μεταξύ τραπεζών. Το μέγιστο ύψος χρέωσης 0,50 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,50 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000 ευρώ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 έως 2,50 ευρώ που κοστίζει σήμερα).

Παράλληλα, έρχεται μηδενική χρέωση για ανάληψη μετρητών από ΑΤM άλλης τράπεζας από αυτή που τηρείται ο λογαριασμός σε απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο μίας τράπεζας. Επιπλέον πανελλαδικά, μηδενική χρέωση για ερώτηση υπολοίπου λογαριασμού ή καρτών σε ΑTM άλλων Τραπεζών (από περίπου 0,20 ευρώ που ισχύει σήμερα).

Εξάλλου, εξαγγέλθηκε μείωση του κόστους συναλλαγών κατά 50% με κάρτες για αγορές μικρής λιανικής έως 20 ευρώ (από 10 ευρώ που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα).

Μηδενική θα είναι η χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα). Διευρύνεται η χρήση του IRIS με την καθιέρωση διακριτών ορίων ώστε να υπάρχει δυνατότητα για άμεσες και δωρεάν μεταφορές χρημάτων μεταξύ φυσικών προσώπων έως 500 ευρώ ημερησίως, πέραν των 500 ημερησίως για άμεσες πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες/ατομικές επιχειρήσεις.

Από πλευράς κυβέρνησης εξαγγέλθηκε διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, ώστε να διοχετευτούν στην αγορά.

Παράλληλα, ενισχύεται ο ανταγωνισμός στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η πρόσβαση σε δανεισμό, απαλείφοντας τους περιορισμούς στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Επίσης, ενισχύεται η διαφάνεια και το πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών, οι οποίοι πλέον θα μπορούν να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της ΤτΕ.

Τέλος, οι συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν ποσό 100 εκ., ενισχύοντας τους διαθέσιμους πόρους του προγράμματος Μαριέττα Γιαννάκου για την ανακατασκευή ακόμη περισσότερων σχολείων. 

Σύμφωνα με την παρουσίαση του κ. Χατζηδάκη τα νέα μέτρα έχουν ως εξής:

Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών µέσω web και mobile banking

Αφορά πάγιες εντολές πληρωμών, καθώς και πληρωμή λογαριασμών – οφειλών προς το Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες.

Σήμερα η χρέωση για ΟΤΑ και ΔΕΚΟ είναι συνήθως 0,6 ευρώ (σε λίγες περιπτώσεις 0,4 ευρώ, ενώ µόνο για πληρωμή στην ΑΑΔΕ είναι μηδενική, καθώς υπάρχει σχετική σύμβαση µε τις τράπεζες).

Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περίπου τα 35 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες και αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες.

H αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα δεν θα κοστίζει πάνω από 0,50 ευρώ (μείωση 50% – 80% των χρεώσεων)

Μέγιστο ύψος χρέωσης θα είναι τα 0,50 ευρώ για αποστολή χρημάτων και αντίστοιχα για λήψη οποιουδήποτε ποσού από τρίτο, για μεταφορές έως 5.000 ευρώ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες.

Αφορά τόσο την απλή έκδοση εμβάσματος σε 2 εργάσιμες ημέρες όσο και την άμεση έκδοση εμβάσματος (SEPA), από µία τράπεζα σε άλλη τράπεζα του εσωτερικού, µέσω web και mobile banking .

Σήμερα, η χρέωση είναι περίπου 1 ευρώ για απλή αποστολή και 2,50 ευρώ για αποστολή SEPA, ενώ µε υψηλότερες επιπλέον χρεώσεις επιβαρύνεται η λήψη (το συνολικό κόστος της συναλλαγής σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει στα 5 ευρώ).

Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 95 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες και αντίστοιχη ανακούφιση για τους πολίτες.

Βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/88, προβλέπεται η ισοδύναμη επιβάρυνση των άμεσων μεταφορών πίστωσης µε τις απλές μεταφορές πίστωσης από τον Ιανουάριο 2025.

Αύξηση στα 1.000 ευρώ του ημερήσιου ορίου συναλλαγών µέσω IRIS

Προβλέπεται καθιέρωση διακριτών ορίων: 500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες (από 500 ευρώ συνολικά σήμερα).

Οι πολίτες δεν έχουν προμήθειες στις συναλλαγές τους και οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση µε τα POS. Πάντα με μηδενικές χρεώσεις για τον πολίτη και πολύ χαμηλές χρεώσεις για τον ελεύθερο επαγγελματία.

To IRIS έχει γίνει ήδη υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των επιχειρήσεων.

Η ενεργοποίηση των νέων ορίων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός 3 – 6 μηνών από σήμερα.

Οι μειώσεις στις τραπεζικές προμήθειες µε μια ματιά

Εφαρμογή των μειώσεων στις προμήθειες θα γίνει σε ένα μήνα από την ψήφιση από τη Βουλή, η οποία θα γίνει εντός Δεκεμβρίου και θα διαμορφώσει το εξής χάρτη:

Διπλάσιος ΕΝΦΙΑ για τα κενά ακίνητα των τραπεζών και των servicers ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων

Ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100% αν στις 31.12.2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά.

Τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.458 ακίνητα και άλλα 9.604 οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Στόχος είναι η διάθεση αυτών στην αγορά σε εύλογο χρόνο, συμβάλλοντας στην κοινωνική ανάγκη εξεύρεσης στέγης.

Δυνητικό κόστος για τις τράπεζες: 10 – 20 εκατ. ευρώ ετησίως.

Ενίσχυση της διαφάνειας για τα επιτόκια και τις χρεώσεις των τραπεζών

Η Τράπεζα της Ελλάδος θα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα της στοιχεία και πληροφορίες που θα της υποβάλλουν τα πιστωτικά και χρηματοδοτικά ιδρύματα αναφορικά µε:

• τα επιτόκια καταθέσεων,
• τα επιτόκια πιστώσεων στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης, περιλαμβανομένων των πιστωτικών καρτών, καθώς και τις προμήθειες και τα έξοδα που χρεώνουν για τις εν λόγω πιστώσεις
• τις χρεώσεις, τις προμήθειες και και τα τέλη υπηρεσιών που συνδέονται µε τους λογαριασμούς πληρωμών

Για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών.

Η πρώτη ανάρτηση των εν λόγω στοιχείων και πληροφοριών, µε ημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου 2024, θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο του 2025.

Με τη δημοσίευση αυτών των στοιχείων, ενισχύεται η έγκυρη και αδιάλειπτη πληροφόρηση των συναλλασσόμενων, παρέχοντάς τους ευχερώς διαθέσιμη, πλήρη, σαφή και συγκρίσιμη ενημέρωση σχετικά µε τις χρεώσεις και τα επιτόκια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ενθαρρύνεται επίσης ο ανταγωνισμός.

Εξάλειψη περιορισμών για επιχειρηματικά δάνεια από µη τραπεζικά ιδρύματα (Εταιρίες Παροχής Πιστώσεων)

Τα µη τραπεζικά ιδρύματα (όπως γίνεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες) θα μπορούν να χορηγούν δάνεια και κάθε είδους πιστώσεις όπως οι Τράπεζες, για ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Μέχρι σήμερα ίσχυε η πρόβλεψη τέτοιου είδους επιχειρήσεις να δίνουν, πέρα από τα καταναλωτικά δάνεια, στεγαστικά δάνεια και κάποιων μορφών επιχειρηματικά δάνεια. 

Πλέον, οι επιχειρήσεις αυτές θα μπορούν να δίνουν δάνεια όχι μόνο καταναλωτικά και στεγαστικά, αλλά και κάθε μορφής επιχειρηματικά, χωρίς κανένα περιορισμό.  Αυτό θα αφορά είτε εταιρείες εσωτερικού, είτε εξωτερικού. 

Στις επιχειρήσεις θα μπορεί να δίδεται δάνειο, ανεξάρτητα εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει δάνειο που βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης ή τον σκοπό του δανείου είναι η αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης.

Εθελοντική συνεισφορά συστηµικών τραπεζών

• 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» σχετικά µε την ανακαίνιση σχολείων. Οι διαθέσιμοι πόροι θα φτάσουν συνολικά στα 350 εκατ. ευρώ
• 100 εκατ. ευρώ (επιπλέον) για την δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναµίσθωσης Ακινήτων, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες. Ο Φορέας εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες ευάλωτων νοικοκυριών. Και αυτό ανεξάρτητα της πορείας έκβασης του διαγωνισμού για το Φορέα αυτού.