Σαν σήμερα, το 1943, άρχισε η Διάσκεψη της Τεχεράνης, στην οποία συμμετείχαν οι Τσώρτσιλ, Ρούζβελτ και Στάλιν. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που συναντήθηκαν οι “Τρεις Μεγάλοι”. Αργότερα, πραγματοποιήθηκαν οι Διασκέψεις της Γιάλτας και του Πότσνταμ. Το κύριο θέμα της Διάσκεψης ήταν το “δεύτερο μέτωπο” στην Ευρώπη, το οποίο ζητούσε επιμόνως ο Στάλιν. Αυτό της Ιταλίας, δεν τον κάλυπτε.
Γράφει η Αμαλία (Χ)
Ο Τσώρτσιλ, διέβλεπε ότι οι Σοβιετικοί θα καταλάμβαναν την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια και επιχείρησε να τους προλάβει, ανοίγοντας το δεύτερο μέτωπο στα Βαλκάνια, αρχικά με κατάληψη των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης και συμμαχική απόβαση στην Πελοπόννησο. Αν περνούσε το σχέδιο αυτό, η Ελλάδα θα απελευθερωνόταν “μια ώρα αρχύτερα”. Επιπλέον, η παρουσία μεγάλων βρετανικών και αμερικανικών δυνάμεων στην χώρα, θα απέτρεπε τα Δεκεμβριανά και όσα ακολούθησαν το 1946-1949
Φυσικά, το σχέδιο αυτό δεν άρεσε καθόλου στον Στάλιν, γιατί χαλούσε τα δικά του σχέδια. Ο Στάλιν ήθελε να γίνει η συμμαχική απόβαση στις βόρειες ακτές της Γαλλίας, για να καθυστερήσουν να φθάσουν ή να μην φθάσουν ποτέ (όπως και έγινε!) οι Άγγλοι και οι Αμερικανοί στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Στις θελήσεις του, βρήκε έναν -φαινομενικά!- απρόσμενο σύμμαχο: τον Ρούζβελτ!
Ο Τσώρτσιλ, μπορεί να έβλεπε μακριά, αλλά δεν έβλεπε τι συνέβαινε γύρω του. Αρχικά, το σχέδιό του για άνοιγμα μετώπου στα Βαλκάνια, απερρίφθη από τον Ρούζβελτ, κατά την συνάντησή τους στην Καζαμπλάνκα, τον Ιανουάριο του 1943. Τον Μάιο, κατά την συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον, ο Τσώρτσιλ επαναφέρει το σχέδιο για τα Βαλκάνια και εισπράττει δεύτερη άρνηση από τον Ρούζβελτ. Δεν πτοείται και σκοπεύει να το επαναφέρει και πάλι (αυτή την φορά με πλάγιο τρόπο…) στην Τεχεράνη.
Ωστόσο, στην Τεχεράνη αντιλαμβάνεται ότι οι άλλοι δύο τον έχουν ήδη κάνει στην άκρη:
«Οι Τρεις Μεγάλοι είναι ισότιμοι μόνο κατά το πρωτόκολλο. Του Τσώρτσιλ, που δεν είναι επιθυμητός, του φέρονται σαν να ήταν δευτερεύον πρόσωπο. Η πρώτη χειρονομία του Στάλιν ήταν να προσκαλέσει τον Ρούζβελτ να εγκατασταθεί στη σοβιετική πρεσβεία.Ο Τσώρτσιλ, που δεν συμπεριελήφθη στην πρόταση, αντιλαμβάνεται τη συμβολική έννοια της συγκατοικήσεως αυτής και προσπαθεί να την βραχυκυκλώσει. Στην διάσκεψη, ο Τσώρτσιλ γίνεται στόχος της ειρωνείας του Στάλιν, ο οποίος ενθαρρύνεται από τον Ρούζβελτ, που δείχνει πως διασκεδάζει μ’ αυτό…»
Πηγή: Raymond Cartier, “Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου”
Ετσι, το σχέδιο που υπέβαλε ο Τσώρτσιλ, με πλάγιο τρόπο, απερρίφθη ασυζητητί από τον Ρούζβελτ:
«Η παράδοση της Ιταλίας γέννησε στον Τσώρτσιλ την επιθυμία να καταλάβει τα Δωδεκάνησα. Ο Ρούζβελτ, πεπεισμένος ότι πρόκειται για ένα ακόμη στρατήγημα για να αναβληθεί η απόβαση στη Γαλλία, του αρνείται σκαιότατα τα λίγα μέσα που του ζήτησε»
Πηγή: ό.π.
Ο Τσώρτσιλ, προφανώς επειδή δεν ήθελε να παραδεχτεί δημοσίως την ήττα του, γράφει στα Απομνημονεύματά του, πως σχέδιο για απόβαση στην Ελλάδα δεν υπήρχε, κι ότι τον… παρεξήγησαν:
«Είχα την εντύπωση ότι ο Ρώσος ηγέτης είχε σχηματίσει εσφαλμένη εικόνα για τη βρετανική στάση. Ότι ο Τσώρτσιλ είναι αποφασισμένος να ματαιώσει την επιχείρηση OVERLORD, επειδή στη θέση της προτιμά μια εισβολή στα Βαλκάνια. Είχα καθήκον να διαλύσω αυτήν τη διπλή παρανόηση»
Ωστόσο, σε άλλα σημεία του βιβλίου του, αυτοδιαψεύδεται και αφήνει υπονοούμενα για συμπαιγνία Στάλιν – Ρούζβελτ:
«Αν καταλαμβάναμε τη Ρόδο, η αεροπορία μας θα μπορούσε να κυριαρχήσει σε ολόκληρο το Αιγαίο… Ο Πρόεδρος διέμενε στη σοβιετική πρεσβεία και απέφευγε να με συναντήσει κατ’ ιδίαν… Ορισμένοι αμερικανικοί κυβερνητικοί κύκλοι επιθυμούσαν διακαώς να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των Ρώσων, ακόμα και σε βάρος του συντονισμού της αγγλοαμερικανικής πολεμικής προσπάθειας»
Κάπως έτσι, χάθηκε η μεγάλη ευκαιρία να γλιτώσει η Ελλάδα απ’ την κακή της μοίρα. Με πρώτα τα Δεκεμβριανά, που θα μας απασχολήσουν τις επόμενες μέρες…
