Οι κινήσεις στο προοδευτικό ταμπλό πριν από μια εβδομάδα αποφάσεων για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας – Σε τι προσδοκά ο ΣΥΡΙΖΑ, ως πότε θα περιμένει το ΠαΣοΚ, ποια η στάση Νέας Αριστεράς, Πλεύσης και Κασσελάκη.

Γράφει ο Γιάννης Ζωιτός

Τουλάχιστον τέσσερις μήνες, αν όχι πέντε ή κι έξι – από το καλοκαίρι του 2024 δηλαδή, συντηρείται στην πολιτική ατζέντα η «προεδρολογία». Σαν ένα σπιράλ με πυρηνικό κέντρο το Προεδρικό Μέγαρο η συζήτηση διαρκώς ανακυκλώνεται γύρω από πρόσωπα και χαρακτηριστικά.

Εφαρμόζοντας τη στρατηγική της σιωπής, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ουδέποτε εκδήλωσε δημοσίως τις προθέσεις του. Η μορφή αυτή της «silent treatment» επέτρεψε στον Έλληνα πρωθυπουργό να «αγοράζει» διαρκώς χρόνο και να μετρά αντιδράσεις. Φρόντιζε δε να σβήνει όποια νέα σπίθα ξεπηδούσε στα πέριξ του Μαξίμου.

Η «φωτιά» πάντως σιγόκαιγε. Κι αναπόφευκτα φούντωσε απ’ όταν ο Αντώνης Σαμαράς διάλεξε, ακριβώς πριν από τη διαγραφή του, να μιλήσει στο Βήμα της Κυριακής με ονόματα και διευθύνσεις προκρίνοντας τον Κώστα Καραμανλή ως τον καταλληλότερο διάδοχο της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Η νυν ΠτΔ δεν χαίρει ιδιαίτερης εκτιμήσεως στη δεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας, εξαιτίας χειρισμών της σε διάφορα ζητήματα, και στα μάτια αρκετών φάνταζε πιθανή η εκδοχή ο Κυρ. Μητσοτάκης να καταλήξει σ’ ένα πρόσωπο που τουλάχιστον θα «δαμάσει» εσωκομματικές ενστάσεις – σίγουρα όχι να διευρύνει αποστάσεις.

Ο πρωθυπουργός απέφευγε τεχνηέντως κάθε κουβέντα και παρέπεμπε τις ανακοινώσεις του προς τα τέλη Ιανουαρίου. Τουλάχιστον μέχρι, επικαλούμενος τον εκλιπόντα Κώστα Σημίτη, να μιλήσει για «ευρύτερες συναινέσεις» που κινούνται «απέναντι στο ρεύμα» δίνοντας ένα στίγμα. Γνωρίζει a priori ότι του αρκούν οι «γαλάζιοι» βουλευτές κι έχει κινηθεί εκ του ασφαλούς. Χωρίς απαραίτητα να επιδιώκει το μίνιμουμ της συγκατάθεσης γιατί θα βρεθεί με μια ανοικτή πληγή στο σώμα της κυβέρνησής του.

Ο Ράμμος «κάηκε» πολύ νωρίς

Όσο όμως ουδείς εκμαίευε τις σκέψεις του τόσο το αντιπολιτευτικό μπλοκ εντός ή εκτός Βουλής αμφισβητούσε (κι αμφισβητεί) την τακτική του. Στόχος των αντιπάλων του ήταν, αναμφίβολα, να εκθέσουν την κυβερνητική γραμμή, ενόσω πρόκειται για ένα ζήτημα κυρίως με συμβολικό (κι όχι) ουσιαστικό χαρακτήρα. Υπό αυτό το πρίσμα, αρχισαν να πιέζουν για μια διάδοχη κατάσταση πολυκομματικού κι όχι μονοκομματικού χαρακτήρα, υιοθετώντας την «παράδοση» ενός Προέδρου από την απέναντι πτέρυγα.

Αφότου μάλιστα στις αρχές Δεκεμβρίου η Νέα Αριστερά, δια του προέδρου της Αλέξη Χαρίτση, πρότεινε τον κ. Χρήστο Ράμμο ως υποψήφιο για την ΠτΔ προ(σ)καλώντας τα υπόλοιπα κόμματα του προοδευτικού τόξου να ακολουθήσουν, η κουβέντα εισήλθε σε νέα διάσταση.

Όντως η υποψηφιότητα του προέδρου της ΑΔΑΕ «ακυρώθηκε» προτού συμπληρωθούν δύο εβδομάδες. Ήταν πρόωρο ελέχθη τότε προκειμένου να τεθεί σε διαβούλευση το ζήτημα. Κάθε άλλο παρά έκλεισε πάντως ο κύκλος μιας δυνητικής κι επιδιωκόμενης συμμαχίας των παρατάξεων αριστερά της ΝΔ.

Το ΠαΣοΚ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, και ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν ξεμπερδέψει από τις εσωκομματικές διαδικασίες και ήταν πλέον εφικτό να εκφραστούν. Στο διάστημα πάντως που έχει μεσολαβήσει, βήματα που θα οδηγήσουν σε μια αμοιβαίας αποδοχής υποψηφιότητα δεν έχουν υπάρξει ξεκάθαρα. Άρα ποια η βάση και ποιο το μέλλον μιας τέτοιας προοπτικής;

Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει σε κοινή υποψηφιότητα και ψάχνει συμμάχους

Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά εδώ και αρκετές ημέρες για ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής και κεντροαριστερής κατεύθυνσης. Ονόματα δεν αφήνει πάνω στο τραπέζι για να μην εκθέσει ή να εκτεθεί. Σκιαγραφεί απλώς έναν υποψήφιο που θα ενώσει και μαζί θα ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας για μελλοντικές συνεργασίες λειτουργώντας ως αφετηρία για έναν παράλληλο βηματισμό. «Τα πρόσωπα πρέπει να συμβολίζουν την επόμενη ημέρα» έλεγε προσφάτως ο εκπρόσωπος Τύπου Γιώργος Καραμέρος, με την Κουμουνδούρου να συμπληρώνει ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει απαρέγκλιτα τη θεσμική του στάση».

Είναι σημαντικό για το κόμμα «ο προοδευτικός χώρος να μην ετεροπροσδιορίζεται από τη Νέα Δημοκρατία και τον κ. Μητσοτάκη» Αντιθέτως «οφείλει να έχει πρόταση» λένε πηγές πιέζοντας με τρόπο τη Χαρ. Τρικούπη.

Σε μια διαφορετική συνθήκη ο κ. Ράμμος θα μπορούσε να είναι ο κοινός υποψήφιος που αναζητείται. Παρόλα αυτά για συνολικά τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν πρώιμη ακόμη η συζήτηση και δεν την υιοθέτησε εκείνη τη στιγμή.

Το έδαφος πάντως φαίνεται ότι το έχει προετοιμάσει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ για όσα θα ακολουθήσουν την εβδομάδα που έρχεται με σύγκληση της Πολιτικής Γραμματείας κι ακολούθως την εισήγηση που θα γίνει στην Κεντρική Επιτροπή (18/1). Από τη στιγμή που το προφίλ το έχει μορφοποιήσει, απομένει η σχετική «φωτογραφία». Εκτιμάται από πηγές ότι ο Σωκράτης Φάμελλος ίσως προλάβει τη συνάντηση του Κυρ. Μητσοτάκη με την κα. Σακελλαροπούλου και καταθέσει εκ των προτέρων στα όργανα την πρότασή του.

Για τον ίδιο έχει -πρώτα απ’ όλα- αξία να διευκρινιστεί «αν υπάρχουν οι όροι και η διάθεση για μια κοινή υποψηφιότητα των προοδευτικών κομμάτων» όπως διευκρίνισε στην πιο πρόσφατη τοποθέτησή του. Από ‘κει και πέρα πως «σε περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσεις και διαθεσιμότητες, μπορούμε να προχωρήσουμε σε επόμενα βήματα».

Η οπισθοχώρηση της Νέας Αριστεράς

Την απαιτούμενη έγκριση σε πρώτη φάση αναμένεται να τη λάβει ο κ. Φάμελλος. Ευελπιστεί αντιστοίχως πως η πρόταση αυτή θα συναντήσει εν τέλει θετικά σχόλια, αν όχι απόκριση, από τις υπόλοιπες παρατάξεις. Για να τη φέρει προς επικύρωση, έχει κρίνει πως ανταποκρίνεται σε κριτήρια σύγκλισης των προοδευτικών δυνάμεων. Θα μετακυλιστεί έκτοτε στους υπόλοιπους η ευθύνη να τοποθετηθούν επ’ αυτού. Να συναινέσουν ή να απορρίψουν χαράσσοντας δικό τους δρόμο.

Μετά τις 16 Δεκεμβρίου η Νέα Αριστερά οπισθοχώρησε. Ναι μεν κατηγόρησε τους υποψήφιους συνδαιτημόνες της πως «επέλεξαν τον δρόμο του μικροκομματικού συμφέροντος» και «υπονόμευσαν τη δυνατότητα μιας ισχυρής υποψηφιότητας για την Προεδρία της Δημοκρατίας». Την ίδια ώρα ωστόσο δεν έκλεισε ερμητικά τις πόρτες. Έκρινε προτιμότερο να περιμένει το επόμενο τρένο κι αναλόγως να πράξει.

Δεν αποκλείει να συζητήσει, αποφεύγοντας να λειτουργήσει ρεβανσιστικά. Θα δει και θα κρίνει. Έχει 11 ψήφους να προσφέρει σε αυτή τη δεξαμενή.

Η Ζωή και ο Νίκος Κωνσταντόπουλος

Η Πλεύση Ελευθερίας των 6 βουλευτών είχε επιλέξει να πορευτεί ως τώρα με βάση την ισχνή δυναμική της. Επισήμως απέχει ως τώρα της κουβέντας. Είχε αποκλείσει εξ αρχής την πρόταση Ράμμου, θεωρώντας πως οφείλει να συνεχίσει το έργο του στην ΑΔΑΕ.

Αφότου όμως τοποθετήθηκε η Ζωή Κωνσταντοπούλου διεφάνη μια αλλαγή στάσης. Η πρόεδρος του κόμματος ονομάτισε τον πατέρα της, Νίκο, ως έναν υποψήφιο που καλύπτει τις προδιαγραφές. Διευκρίνισε πως δεν τον προτείνει, αλλά επειδή «δεν είναι ένας συνταξιούχος της πολιτικής και κυρίως δεν λογοδοτεί, ούτε ξεπληρώνει γραμμάτια σε κανέναν» καλύπτει τις προδιαγραφές για να υπηρετήσει συνειδητά τον ρόλο.

ΒΙΝΤΕΟ

Θα έλεγε κανείς πως έδωσε την πάσα, καθώς «εμείς δεν μπορούμε ούτε να επιλέξουμε ούτε να καθορίσουμε την επιλογή». Αντιθέτως «επιδιώκω τη θεσμική συνεννόηση», ανέφερε η κα. Κωνσταντοπούλου, δεδομένου πως «δεν είναι υποθέσεις που κλείνονται παρασκηνιακά ή συμφωνούνται στα κρυφά». Γι’ αυτό και προέτρεψε «να φύγουμε από το στερεότυπο της έκπληξης που κάνει ο πρωθυπουργός με ένα άγνωστο πρόσωπο, ένα λαχείο».

Ο Κασσελάκης περιμένει τον Μητσοτάκη

Του Κινήματος Δημοκρατίας η κοινοβουλευτική ισχύς αντανακλάται στις απόψεις πέντε βουλευτών. Να συμπορευτεί βέβαια αυτή η πτέρυγα των ανεξάρτητων με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν συγκεντρώνει την οποιαδήποτε πιθανότητα. Οι δύο πλευρές βρίσκονται σε ανοικτό πόλεμο.

Το γεγονός πως ο Στέφανος Κασσελάκης έθεσε ως προϋπόθεση ο υποψήφιος «να έχει αποδείξει ότι είναι προοδευτικός στις απόψεις και τις θέσεις του, δεν εξυπηρετεί και δεν επηρεάζεται από κομματικά συμφέροντα και έχει επιδείξει θεσμική πορεία, με ήθος και κοινωνική προσφορά» δεν συνεπάγεται συναίνεση με την Κουμουνδούρου. Τουναντίον. Ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας διευκρίνισε άλλωστε πως «περιμένουμε την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για να τοποθετηθούμε και να συμμετάσχουμε στη συζήτηση».

Σε αυτό που συμφωνούν από τον Ταύρο είναι πως οι «εκπρόσωποί» του δεν θα ψηφίσουν υπέρ της ανανέωσης της κα. Σακελλαροπούλου, αν εν τέλει αυτή είναι η πρόταση του πρωθυπουργού.

Τα «δύο πόδια» του ΠαΣοΚ

Εκ των πραγμάτων γίνεται ξεκάθαρο πως μια ισχυρή κοινοβουλευτική συμμαχία εξαρτάται κατά βάση από το ΠαΣοΚ των 31 βουλευτών. Δεν είναι ψέμα πως η Χαριλάου Τρικούπη ισορροπεί σε μια λεπτή γραμμή. Δεν πρόκειται να αποδοκιμάσει οποιαδήποτε πρόταση από το Μαξίμου, αλλά δεν θα την εγκρίνει και τυφλά.

Επειδή το όνομα του Ευάγγελου Βενιζέλου, πρώην προέδρου του κόμματος, αλλά και του Σταύρου Μπένου ή άλλου υποψηφίου με ανάλογο «πράσινο» παρελθόν, αιωρούνται σταθερά στην ατμόσφαιρα, η ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάνει υπομονή και δεν αποκλείει οτιδήποτε.

Ταυτόχρονα σχεδιάζει τη γραμμή της. Από τη μία να απορροφήσει σχόλια περί συναίνεσης και τανγκό των δύο πόλων, από την άλλη να δικαιολογήσει πιθανή απόρριψη της πρωθυπουργικής πρότασης για να μην χάσει τα ερείσματα που μοχθώντας έχει αποκομίσει στο Κέντρο.

Στην πρώτη εκδοχή αντιστρέφει ήδη τα ερωτήματα. Όπως το τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση που ο Κυρ. Μητσοτάκης προτείνει τον Γιάννη Δραγασάκη. Στη δεύτερη περίπτωση είναι βέβαιο πως θα επιδιώξει μια κουβέντα με δικό της πρόσωπο ή κάποιο τρίτο. Είναι βέβαιο πως ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν θα περιμένει περισσότερο από τις 20 Ιανουαρίου, όπως μεταφέρουν άνθρωποι του περιβάλλοντός του.

Ο χρόνος κυλά, σε κάθε περίπτωση, αντίστροφα για όλους.