Σχεδόν βέβαιη θεωρείται η ενίσχυση της Ακροδεξιάς στις επερχόμενες εκλογές της 9ης Ιουνίου. Με αρκετούς ψηφοφόρους της κεντροδεξιάς και δεξιάς να μετατοπίζονται δεξιότερα, οι προκλήσεις πλέον για τα υπόλοιπα κόμματα είναι πολυσύνθετες, την ώρα που, όπως αποδεικνύεται, τα ίδια αδυνατούν να αναχαιτίσουν την περαιτέρω άνοδό των άκρων.
Αντίστοιχη είναι και η ευρύτερη εικόνα, αυτή της Ευρώπης. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις και εκτιμήσεις, οι κυρίαρχες ευρωομάδες οδηγούνται αναπόφευκτα σε συρρίκνωση, επηρεασμένες δραστικά από τις αλλεπάλληλες κρίσεις που δεν αντιμετωπίστηκαν με αποτελεσματικό, για μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων, τρόπο. Ενδεικτική είναι η πρόβλεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), για τη σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου μετά την 9η Ιουνίου.
Μιλώντας στο AlphaNews.live ο Πολιτικός Αναλυτής, Αντώνης Πολυδώρου, εξηγεί τους παράγοντες που τροφοδοτούν τον ακροδεξιό λόγο και απαντά στο κατά πόσο μπορούμε πλέον να αναφερόμαστε σε «ψήφο διαμαρτυρίας», χαρτογραφώντας την άνοδο της Ακροδεξιάς τόσο στην Κύπρο, όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο.
Ποιες είναι οι κύριες τάσεις που διαφαίνονται ενόψει των εκλογών του Ιουνίου;
Φαίνεται να υπάρχει μια σταθεροποίηση των ποσοστών των δύο μεγάλων κομμάτων, τα οποία φαίνονταν να καταγράφουν μια πτώση το τελευταίο διάστημα. Φαίνεται να υπάρχει φθορά στα λεγόμενα κόμματα του κέντρου, δηλαδή ΕΔΕΚ και ΔΗΚΟ κυρίως. Η ΔΗΠΑ είναι μικρό το δείγμα, άρα είναι πιο δύσκολο να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα. Φαίνεται μια σημαντική άνοδος του ΕΛΑΜ, η οποία είναι συνέχεια προηγούμενων εκλογών και δημοσκοπήσεων. Δείχνει ότι έχει μια σταθερά ανοδική τάση.
Πρόκειται για μια τάση που απαντάται και ευρωπαϊκά; Δεδομένου ότι βλέπουμε ολοένα και περισσότερους ακροδεξιούς ηγέτες σε ευρωπαϊκές χώρες.
Υπάρχει μια άνοδος της Ακροδεξιάς για διάφορους λόγους. Κάποιοι σχετίζονται και με την Κύπρο. Είναι η αίσθηση στην κοινωνία ότι υπάρχει ένα σύστημα που δουλεύει για τον εαυτό του, αντί για την ίδια, λόγω διαφόρων που βγαίνουν για διαφθορά, διαπλοκή, κακή διοίκηση. Είναι η αποτυχία ή απροθυμία του συστήματος να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της κοινωνίας, που καθιστά την ακροδεξιά, επιλογή. Είναι το μεταναστευτικό, το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταφέρει ακόμα να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό τρόπο, τουλάχιστον σε όλες τις χώρες.
Και στην Κύπρο, νομίζω, παίζει ρόλο και η στασιμότητα στο Κυπριακό. Η αποδοχή πλέον από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας του status quo, θα αποδειχθεί επιλογή. Η απροθυμία να ζήσει με τους Τουρκοκύπριους είναι κάτι το οποίο εκφράζει το ΕΛΑΜ εδώ και πάρα πολύ καιρό. Άρα, όσο αυτή η άποψη γίνεται αποδεκτή στην πολιτική και από την κοινωνία, θα ανεβαίνουν τα ποσοστά του ΕΛΑΜ.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτοί είναι και κάποιοι από τους παράγοντες που ανατροφοδοτείται ο ακροδεξιός λόγος;
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που υπάρχει ο ακροδεξιός λόγος και εκτός ΕΛΑΜ. Αυτά τα θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν για να ελεγχθεί η άνοδός του. Πρέπει να περιορίσει το σύστημα τη διαφθορά και τη διαπλοκή, να πείσει ότι δουλεύει για την κοινωνία, να προσπαθήσει αποτελεσματικά να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία και να μιλήσει πολιτικά για το μεταναστευτικό, να δώσει ελπίδα.
Από τη στιγμή που δε μπορεί να το κάνει αυτό, βλέπουμε και από τις δύο πλευρές και από δεξιά και από αριστερά, να αντιμετωπίζεται το ΕΛΑΜ περιστασιακά, είτε υιοθετώντας τη ρητορική σε κάποια θέματα, η Δεξιά, για να ανακόπτει κομματικές ροές, είτε προεκλογικά, η Αριστερά, αναδεικνύοντας το ΕΛΑΜ ως αντίπαλο δέος, για να συσπειρώσει το δικό της κοινό με συνθήματα και με πράξεις, οργανωμένα και πολιτικά.
Για αυτόν τον λόγο το ΕΛΑΜ, ανεβαίνει. Δηλαδή, είναι η αντανακλαστική αντίδραση των κομμάτων σε ένα φαινόμενο, το οποίο είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Χρειάζονται σοβαρές κινήσεις/πράξεις. Άρα είναι πολύ πιο εύκολο για τα κόμματα είτε να υιοθετούν, είτε να προβάλουν αυτή τη ρητορική μίσους, επειδή κερδίζουν προεκλογικά ή βραχυπρόθεσμα.
Στα πρώτα στάδια ανόδου της Ακροδεξιάς υπήρχε η προσέγγιση ότι επρόκειτο για μια ψήφο διαμαρτυρίας. Μετά από τόσα χρόνια, μιλάμε πλέον για μια ψήφο διαμαρτυρίας ή είναι ιδεολογική επιλογή;
Είναι και τα δύο. Θεωρώ ότι δεν είναι πλέον απλά μια ψήφος αντίδρασης κατά του συστήματος. Οι θέσεις του ΕΛΑΜ, ή καλύτερα τα συστήματα του ΕΛΑΜ, έχουν μια απήχηση σε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, το οποίο μέχρι πρόσφατα προερχόταν κυρίως από συγκεκριμένες ομάδες, που δυσκολεύονταν οικονομικά, αλλά πλέον επεκτείνεται και σε ένα νέο mainstream κοινό, με αιχμή το Κυπριακό, τη διαφθορά και το μεταναστευτικό. Και αυτό είναι και το πιο ανησυχητικό: Φαίνεται πλεόν ότι το ΕΛΑΜ πολλαπλασιάζει και αυξάνει τις προσβάσεις του στο σύνολο της κοινωνίας, απαντώτας σε τέτοιες ανησυχίες με πολιτικούς τρόπους.
Μια άλλη θέση, θέλει την αποχή να ενισχύει την Ακροδεξιά.
Δεν υπάρχει δημοσκόπηση ή μελέτη που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Ότι το ΕΛΑΜ είναι πιο οργανωμένο, κινείται διαφορετικά με μηχανισμούς στις κοινωνίες, αυτό ισχύει. Από την αποχή, συνήθως, κερδίζουν κόμματα, τα οποία έχουν σοβαρούς μηχανισμούς, όπως είναι ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ, σε μικρότερο βαθμό σήμερα αλλά συνεχίζουν, από ό,τι άλλα κόμματα, τα οποία έχουν τους μηχανισμούς που θα «σπρώξουν» τους εν δυνάμει ψηφοφόρους την τελευταία μέρα ή το τελευταίο διάστημα για να πάνε να ψηφίσουν. Άρα, αν δεχτούμε ότι το ΕΛΑΜ δουλεύει με διαφορετικό τρόπο στη βάση σε κομμάτια της κοινωνίας, ναι, πιθανόν το γεγονός ότι υπάρχει αποχή, και χρειάζεται πολύ λιγότερους ψήφους για να αυξήσει το ποσοστό του, να το βοηθά.
Μεγαλώνοντας την εικόνα και με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για διπλασιασμό των εδρών της ακροδεξιάς πτέρυγας στο Ευρωκοινοβούλιο, τι αντίκτυπο έχει η περαιτέρω άνοδός της στη συνοχή της Ένωσης αλλά και τον τρόπο που λαμβάνει αποφάσεις;
Υπάρχουν διάφορες ομάδες, οι οποίες είναι αρκετά επικριτικές. Σε κάποιο βαθμό είναι δικαιολογημένο, γιατί η Ε.Ε. έχει λειτουργήσει κατά διαστήματα με τρόπο που αγνοούσε σημαντικά θέματα που αντιμετωπίζουν κάποιες χώρες, κυρίως οι χώρες που είναι στο κεντρικό κάρδο της Ε.Ε..
Το έχουμε δει και στο παρελθόν, υπάρχουν ομάδες, υπήρχαν πάντα, που αντιδρούν εναντίον της Ε.Ε. και ο κύριος λόγος είναι γιατί πιστεύουν στο έθνος – κράτος. Δεν πιστεύουν ότι πρέπει το κράτος να θυσιάσει οποιεσδήποτε εξουσίες έχει, για να παίρνει αποφάσεις το ίδιο για την ίδια τη χώρα, και να προσχωρήσει αυτές τις εξουσίες στην Ε.Ε..
Όσο ανεβαίνει η Ακροδεξιά, από τη στιγμή που δεδηλωμένος στόχος της έιναι το κράτος- έθνος και δεν πιστεύει στην Ε.Ε., προφανώς θα έχει να διαχειριστεί μεταξύ άλλων και αυτό το θέμα. Υπάρχουν κάποια δεδομένα τα οποία οδηγούν στην άνοδο της Ακροδεξιάς. Όταν αυτά τα ζητήματα δε αντιμετωπίζονται, είτε από την Ε.Ε., είτε από τα κράτη – μέλη, θα έχουμε αύξηση των ομάδων οι οποίες θα αμφισβητούν το σημερινό σύστημα. Το τραγικό είναι ότι κερδίζουν επειδή αυτό αμφισβητεί και η κοινωνία πλέον. Δηλαδή αμφισβητεί ότι το σύστημα, όπως δουλεύει σήμερα, μπορεί να λειτουργήσει για λογαριασμό της, δηλαδή να έχει ένα αντίκτυπο στην ίδια την κοινωνία.
Στη Ρουμανία οι κυβερνητικοί εταίροι αποφάσισαν να κατεβάσουν κοινό ψηφοδέλτιο στις ευρωεκλογές, ώστε να περιορίσουν την Ακροδεξιά. Είναι αυτό μια ύστατη λύση;
Είναι κάτι που έχει γίνει και στη Γαλλία στο παρελθόν: Η συνεργασία των κομμάτων για να περιορίσουν τις πιθανότητες της Λεπέν να ανέλθει στην εξουσία.
Δείχνει τα αντανακλαστικά των δημοκρατικών κομμάτων. Την ίδια ώρα, όμως, δείχνει και το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πλέον οι χώρες. Δηλαδή, το γεγονός ότι πλέον κόμματα με διαφορετικές ιδεολογίες, διαφορετικές σχέσεις, στο πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, αναγκάζονται να συσπειρωθούν για να μπορέσουν να αποτελέσουν ανάχωμα στην άνοδο της Ακροδεξιάς, δείχνει πλέον ότι η Ακροδεξιά ανεβαίνει. Το πιο ανησυχητικό, είναι ότι αυτό είναι κάτι παροδικό. Αν δεν αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, η Ακροδεξιά πολύ πιθανόν σε κάποιο χρονικό σημείο στο μέλλον να μπορεί να αναδείξει και Πρόεδρο.
Συγκεκριμένα για την Κύπρο, από τη στιγμή που αποδεχόμαστε και η κοινωνία αποδέχεται ότι δεν εμπιστεύεται την Κυβέρνηση, δεν εμπιστεύεται τα κόμματα, δεν εμπιστεύεται ούτε καν τη Νομική Υπηρεσία πλέον, σε όλες τις δημοσκοπήσεις, αυτό δείχνει ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για κόμματα τα οποία θεωρούνται αντισυστημικά, έστω κι αν δεν είναι με τον τρόπο που λειτουργούν, για να ανεβούν ακόμα παραπάνω. Το κύριο πρόβλημα στην Κύπρο είναι ότι, από τη στιγμή που δεχόμαστε ότι οι θεσμοί δε δουλεύουν με τον τρόπο που πρέπει να δουλεύουν, εναπόκειται πλέον η Δημοκρατία και ο τρόπος που λειτουργεί, πάνω στα άτομα που έχουν την εξουσία ή τη θέση στους διάφορους θεσμούς. Άρα, πόσο επικίνδυνο είναι για μια χώρα, που δεν έχει τους θεσμούς να αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα. Γίνεται στην ουσία έρμαιο στη διάθεση του καθενός που μπορεί να ανεβεί στην εξουσία στο μέλλον.
Άσπα Κόγκα
ΠΗΓΗ: Hellasultras.gr